The Boys from Beijing
Chinees studeren
Mocht je eens de tijd willen nemen te lezen om bij te tanken als het om geo-politieke zaken, lees de verhoudingen in de wereld gaat, vergun mij dan ‘The New Silk Roads’ , van Peter Frankopan, voor te stellen en aan te bevelen.
Met klem wil ik echter aanraden je veiligheidsriemen strak aan te doen en goed te controleren of je air-bag het nog doet. Dat boek lezend had ik het gevoel dat ik uit mijn stoel werd geblazen door de ongelooflijke energie en het onverbreidelde optimisme in de landen ‘ ten Oosten van de Middellandse Zee en de Stille Oceaan,’ zoals hij, Frankopan, die in mooie en poëtische woorden benoemt.
Altijd al het centrum van de wereld, door het simpele feit dat er op dit stuk grond de meeste aardbewoners leefden. Handel door de eeuwen heen, van Oost naar West en andersom, verrijkte iedereen. China werd door de grootmachten in het Westen met Engeland in de voorste linies bijvoorbeeld door de Opiumoorlogen en de gevolgen van de Industriële Revolutie tijdelijk van de troon gestoten.
Nu, 200 jaar later, zijn de Boys from Beijing back in town en pakt de geschiedenis de draad weer op.
‘In 2017 gaven Chinese toeristen meer dan 250 miljard dollar per jaar uit, meer dan het dubbele van Amerikaanse toeristen.’ En op dit moment heeft nog maar 5 procent van de Chinezen een paspoort.
In de ‘ Regional Economic Cooperation Agreement ,’ in oktober 2020 ondertekend, willen de landen van Zuidoost Azië, China en aartsrivaal India, Zuid-Korea, Japan, plus Australië en Nieuw-Zeeland vrijere handel tussen hun landen mogelijk maken. Samen vertegenwoordigen ze 30 procent van het wereld-BBP en 3,5 miljard mensen. ‘Kazakhstan gaat de olie-export naar buurland Oezbekistan vertienvoudigen.’ ‘Handel tussen Oezbekistan en Tajikistan is vertwintigvoudigd tussen 2014 en 2018.’ ‘TANAP is een gaspijplijn tussen Azerbeidjan en Zuidoost-Europa.’ ‘Rusland, Iran, Turkmenistan, Kazakhstan en Azerbeidjan zijn het na tientallen jaren onderhandelen eens geworden over de juridische status van de Kaspische Zee. Dat maakt de weg vrij maken voor gas- en olie-export.’
De ene na de andere samenwerking rolt van de pagina’s. Een ‘Zijde-visa’ voor Centraal Azië. De ‘Lapis Lazuli Corridor’ om Afghanistan, Turkmenistan, Azerbeidjan, Georgië en Turkije te verbinden middels spoorwegen en snelwegen.
Dus? Tja, dus wat?? Daar vraag je me wat. Terwijl wij in Europa naar binnen gekeerd zijn, min of meer verscheurd door conflicten over Europese samenwerking, immigratie, de euro, Covid 19, en in de VS: immigratie, handelsvrijheid, discriminatie en klassenstrijd, hebben deze landen daar helemaal geen tijd voor. ‘Het is frappant dat het Westen dreigt steeds minder relevant te worden, terwijl er nieuwe bondgenootschappen worden gesloten en oude tot leven worden gewekt.’
Frankopan noemt het gebied tussen Europa en China het centrale zenuwstelsel van de wereld. Het is dominant geweest en wordt dat opnieuw, door minerale rijkdom en bevolkingsaantallen.
China en kruipt dichter tegen Rusland aan. Xi zei in 2017 dat hij het uitstekend kan vinden met Poetin, en dat de relaties tussen beide landen ‘beter dan ooit’ zijn. De deelname van China aan de Russische Vostok-18 legeroefeningen in 2018 was op veel grotere schaal dan in voorgaande afleveringen. En ik vergeet nimmer meer de opmerking uit een van de Balkan landen, die China het broedervolk noemde na een hulpverlenings actie, waar Europa de andere kant op keek.
Aan de militaire oefeningen georganiseerd door de ‘Shanghai Cooperation Organisation,’ gehouden in 2018 in de Oeral bij Chelyabinsk, namen China, Rusland, India en Pakistan voor het eerst aan deel.
Frankopan citeert kritiek op het ‘Belt and Road’ Initiatief van China, de meest zichtbare vorm van de nieuwe Zijderoutes. Het is neo-koloniaal, het belooft meer dan het kan bieden, het is onsamenhangend. Maar het bestaat, en de bedragen waarmee China strooit zijn kolossaal. Bijvoorbeeld: de ‘China-Pakistan Economische Corridor’ is de vlag waarmee een aantal investeringen worden gedekt voor 60 miljard dollar. Onder andere een oceaan haven in Gwadar, in Zuid-Pakistan naast grote investeringen in wegen en energiecentrales.
Waar je mee blijft zitten, als je het boek eenmaal hebt weggelegd, is een gevoel van onvermijdelijke onmacht. Van een bevrijdende overvloed van informatie die tegelijkertijd beklemt.
Deze Centraal Europese landen, van Turkije via Centraal Europa inclusief Pakistan en Zuidoost Azië tot uiteindelijk China, hebben zo veel gemeenschappelijke belangen, zo veel natuurlijke grondstoffen, en zo veel honger en rauwe energie – dat dit het nieuwe machtscentrum van de wereld wordt, dat kan niet anders. Zo veel honger naar macht en dominantie dat wij er er maar beter rekening mee gaan houden en snel Chinees gaan leren.
En natuurlijk vooral ook met de vraag hoe het nu ook alweer zit met het gruwelijke en afschuwelijke lot van de Oeigoeren [ waar ik zo’n 15 jaar geleden alweer – ach, ach, waar blijft de tijd – in The Washington Times over mocht publiceren ], de toepassing van technologische vaardigheden, de grootschalige bedrijfsspionage [ waar Bloomberg News een fantastisch stuk over heeft gepubliceerd – pas in hemelsnaam op ASML ], Tibet, Taiwan en zo voorts. Heb ik het al over het conflict in de Zd Chinese Zee gehad of, oh ja, hoe zit dat ook alweer, over Hong Kong?
Enkele jaren voor zijn dood in 1998, mocht ik aanhoren hoe de Franse filosoof Jean-Francois Lyotard nog zei dat de ontwikkeling van de mensenrechten het laatste wapen van Europa en de V.S. was, in de strijd tegen de repressie, onderdrukking en het schenden van de mensenrechten in China.
Ook daar kunnen wij beter rekening mee gaan houden, omdat zo’n boodschap niet echt aanslaat in China en het beste hier in Brussel verder uitgewerkt en toegepast zou kunnen worden.
AF
Amsterdam, 3 februari 2021