Tuin van Plezier, Sex en Lust

Midden in Londen

Deel II

Amsterdam, 18 mei 2021– Coke: Vauxhall Pleasure Gardens was ooit de grootste uitgaansgelegenheid in Londen.

‘Vauxhall Gardens sprak alle zintuigen aan, en je kon er je gevoelens van lust gevoelens met een ieder die je maar wilde aanspreken, zonder schuldgevoelens te hebben. Hij was de vrijstaat om je sexualiteit en charme bij uitstek uit te leven. Je kon er zijn wie je was, of wilde zijn, zonder onderscheid in rang of stand ‘ .

‘De straten van Londen waren toentertijd stinkend, gevaarlijk en lawaaierig, maar je ging naar Vauxhall en kon je ontspannen, je vrij voelen, een wereld apart. Het werd als een verslavende drug.

Dat is de reden waarom de aanwezigheid van beroemdheden en royalty’s – zoals Frederick Louis, Prins van Wales, die de verhuurder van de site was – hielp om de menigte aan te trekken, maar Tyers had een egalitaire kijk en de wens om iets van een culturele opleiding te bieden.

Vauxhall stond open voor alle leden van de samenleving: jarenlang was de toegangsprijs een shilling (ongeveer £ 15-20 vandaag), waardoor de lusttuinen toegankelijk waren voor een divers publiek.

Er was ook een grotere mate van vermenging tussen de seksen, waardoor mensen konden aandringen op de beperkingen van het Georgische leven. Onnodig te zeggen dat seks een sleutelelement was van Vauxhall, dat tal van afgelegen gebieden had die geschikt waren voor romantische ontmoetingen, maar ook voor sekswerk.

Het was een van de weinige plaatsen waar de klassen en seksen vrij konden mengen”, zei auteur Laura Shepherd-Robinson, wiens nieuwe boek, Daughters of Night, begint met de ontdekking van een vermoorde vrouw in Vauxhall Pleasure Gardens. “Er was een glamoureuze, modieuze kant – de beste in de samenleving bleek in hun beste kleren en waarover door journalisten werd geschreven – maar ook zeker een plakkerigheid.”

En dan was er het smerige stukje. Het was een locatie voor schandalige contacten en geheime opdrachten. Moeders werden gewaarschuwd om goed voor hun dochters te zorgen en ze niet uit het oog te verliezen, aangezien ze verleid konden worden door een knappe slager of wat dan ook. “

De architectuur, het ontwerp en de kunst van de pleziertuinen brachten ook de wereld – of in ieder geval een bepaald Georgisch en vroeg Victoriaans perspectief van de wereld – naar veel mensen die nooit de gelegenheid zouden hebben om te reizen. Er waren pleinen in Italiaanse stijl, afbeeldingen van de oude ruïnes van Palmyra in wat nu Syrië is, en paviljoens met Chinese invloeden. ‘Naar Vauxhall gaan was als naar een ander land gaan, zei Coke.’ Je kon kleine stukjes vreemde landen zien zonder Londen te verlaten. ‘

Vauxhall heeft veel navolgers voortgebracht. 

Op een bepaald moment had Londen meer dan 60 lusttuinen, en er waren andere in Groot-Brittannië en op het vasteland van Europa, de VS, Rusland en Australië. Maar naarmate de jaren 1800 vorderden, had Vauxhall moeite om de veranderende smaak van zijn publiek bij te houden. De rijke, modieuze set dreef weg, en de introductie van vuurwerkshows, ballonvaren, koorddansers en andere spektakels zorgden slechts voor een tijdelijke invulling. Het management wisselde verschillende keren van eigenaar, maar het ontbrak altijd de magische aanraking van Tyers. 

Nieuwe vormen van amusement – met name muziekhallen en pieren aan zee – werden steeds populairder, terwijl de groei van de spoorwegen mensen in staat stelde hun vrije tijd verder weg door te brengen.

Bovendien, toen de hoofdstad uitbreidde, werden afgelegen gebieden zoals Vauxhall verzwolgen. De grondwaarden namen toe totdat het uiteindelijk rendabeler werd het terrein te herontwikkelen dan de lusttuinen te onderhouden. Op 25 juli 1859 sloot Vauxhall voorgoed zijn deuren. Driehonderd huizen werden vervolgens gebouwd, waarvan er vele 80 jaar later in de Blitz werden beschadigd of verwoest, voordat de sloppenwijken in de jaren zestig en zeventig de klus grotendeels voltooiden. In 1976 werd op het terrein een park met de naam Spring Gardens gebouwd.

Het afgelopen decennium is er hernieuwde belangstelling voor Vauxhall Pleasure Gardens, met tentoonstellingen in het Museum of London en het Foundling Museum, en optredens in de tv-versie van Vanity Fair uit 2018 en Bridgerton van Netflix. In 2012 werd Spring Gardens vernieuwd en omgedoopt tot Vauxhall Pleasure Gardens. Informatieborden geven nu een overzicht van de geschiedenis, en een opvallend paar moderne 18 meter hoge betonnen zuilen met daarop sculpturen – een moderne man die een bloem aanbiedt aan een 18e-eeuwse vrouw; een knipoog naar de vroegere en huidige incarnaties van het park – sta bij de hoofdingang. De excessen van de pleziertuinen worden echter niet aangemoedigd, met borden die bezoekers waarschuwen dat ze zich in een “gecontroleerde zone om te drinken ” bevinden.

AF, amsterdam 18 mei 2021

Lees ook over Grote Muurschilderingen in Groot-Brittannië