Ode aan Albert Camus

Journalist

Ode aan Albert Camus

Albert Camus

Deel I

Drean ( Algerije )  7 nov 1913 – 4 januari 1960 Villeblevin ( Provence )  

Albert Camus was een Afrikaans/Franse filosoof, schrijver en journalist. Hij won de Nobelprijs voor Literatuur op 44-jarige leeftijd in 1957, de op een na jongste ontvanger in de geschiedenis. Zijn werken omvatten De Vreemdeling, de Pest, De Mythe van Sisyphus, De Val en de Opstandeling. Camus werd geboren in Frans Algerije. Zonder zijn werk zou mijn leven een andere wending hebben gehad.

Amsterdam, 9 juni 2021– De Franse romanschrijver en filosoof Albert Camus, mijn held en gids in het leven, was ieen ontzettend knappe man voor wie vrouwen vielen vooral vanwege zijn diepere gedachten over existentialisme. 

Toen Elizabeth Hawes, wiens boek uit 2009 “Camus: A Romance” in wezen het spijtige verhaal is van haar eigen studenten verliefdheid op zijn imago, vroeg hoe hij nu eigenlijk en uiteindelijk was, zei ze: “Ik kan je alleen maar vertellen dat Camus de meest aantrekkelijke man die ik ooit heb ontmoet, ”. 

En die centrale eigenschap van Camus was zijn ongelooflijke elegantie. Camus vond deze ontvangst genoeg om erover naar zijn Franse uitgever te schrijven. 

‘Weet je, ik kan een filmcontract krijgen wanneer ik maar wil’, schreef hij een beetje grappend en schertsend. Een beetje arrogant ook.

Als ik naar het beroemde portret van Camus door Cartier-Bresson uit de jaren veertig kijk – kraag van trenchcoat omhoog, haar naar achteren geveegd en sigaret in de mond; lang, aantrekkelijk gelijnd gezicht en actieve, warme ogen – je begrijpt waarom mensen hem als een ster zagen en niet alleen als een wijze en erudiete filosoof; je ziet ook dat hij wist en zich goed bewust was welk effect hij had. 

Het is dan ook volkomen redelijk dat een nieuw boek van Catherine Camus, zijn nog in leven zijnde dochter, “Albert Camus: Solitude and Solidarity”, in wezen een fotoalbum is, in plaats van wat voor soort filosofische glans. 

Ziet er belangrijk uit voor de geest. 

Slimme mensen compenseren meestal iets, zelfs als de wond waardoor ze de boog van de kunst trekken, niet erger is dan een te grote neus of uitstekende oren. De lelijke man die hard nadenkt – Socrates of Sartre – gebruikt zijn verstand om zijn gezicht goed te maken. 

Wanneer knappe mannen of aantrekkelijke en mooie vrouwen het werk van het intellect op zich nemen, maakt dat indruk op ons omdat we weten dat ze andere wegen hadden kunnen kiezen om indruk te maken; dat ze het pad van de geest kozen, suggereert dat er iets meer de moeite waard is dan een omslachtige route naar de goede dingen die de knappe krijgen door gewoon te verschijnen. 

En dan blijft het beeld van Camus bestaan – we herinneren hem niet alleen een prima schrijver maar als een voorbeeldig man, een soort seculiere heilige, de geest van zijn tijd, evenals de laatste Franse schrijver waar de meeste intellectuele Amerikanen iets van af weten. 

Franse literaire critici behandelen hem soms met de neerbuigende toon die auteurs van middelbare school klassiekers hier ook krijgen – een toon die de Franse schrijver Michel Onfray in zijn pas gepubliceerde leven van Camus, ‘L’Ordre Libertaire’, probeert te verhelpen en benadrukte dat Camus niet alleen een betere schrijver was, maar ook een interessante systematische denker dan anderen, zoals bijvoorbeeld zijn tijdgenoot Sartre. 

De scepsis van zijn inheemse lezers is echter niet alleen snobistisch. Als je vandaag leest, is Camus misschien meer memorabel als een groot journalist dan als een romanschrijver en filosoof. 

Hij schreef prachtig, zelfs als hij conventioneel dacht en de nuchtere helderheid van zijn schrijven is in zekere zin het ware timbre van de gedachte. 

Olivier Todd, de auteur van de standaardbiografie in het Frans, suggereert dat Camus er misschien baat bij had gehad meer te weten over zijn anti-totalitaire Anglo-Amerikaanse tijdgenoten, waaronder Popper en Orwell. 

Maar in werkelijkheid was de grote vraag die Camus stelde nooit de Anglo-Amerikaanse liberale: hoe kunnen we de wereld morgen een beetje beter maken? 

Het was de grotere Franse vraag: waarom zou je vanavond geen zelfmoord plegen? 

In Frankrijk is hij niet alleen Frans, maar blijft hij vooral een Afrikaan. 

Algerijn – een Frans-Algerijn, wat later een pied noir werd genoemd, waarmee de Europese koloniale klasse werd bedoeld die naar Algerije was gegaan en daar een thuishaven had gemaakt. 

Een dichte dekmantel van clichés neigt ertoe die toestand te vertroebelen: net zoals de schrijver uit Mississippi in contact zou moeten zijn met een moerassige mysterieuze identiteit, een bruikbaar verleden, dat geen enkele jongen uit het noorden zou kunnen evenaren, wordt aangenomen dat de mediterrane man zich in Frankrijk bevindt contact met een diepe kunstgeschiedenis. 

Camus had dat soort mystiek: hij moest op de een of andere manier tegelijk primitiever zijn, hij was een sterke zwemmer en een nog fijnere voetballer. 

En, vanwege zijn mediterrane wortels, meer klassiek, in contact met olijfgaarden en Aeschylus. De realiteit was grimmiger en smeriger. 

Zijn vader, een slecht betaalde keldermeester voor een wijnbedrijf, sneuvelde tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen Camus een jaar oud was. 

Zijn moeder was een dienstmeisje, die huizen schoonmaakte voor de rijke Franse families. Hoewel hij als jonge man sympathiek stond tegenover het Algerijnse nationalisme, begreep hij in zijn merg dat het verhaal van kolonialistische uitbuiting het beeld moest omvatten van zijn moeder die op haar knieën zat te schrobben. 

Nobelprijswinnaar 1947

Niet elke koloniaal was een gierige parasiet, Camus was een eersteklas filosofiestudent en het Franse meritocratische systeem kon zelfs in de verre provincie worden gekocht. 

Hij maakte snel vorderingen aan de plaatselijke universiteit en schreef een proefschrift over Plotinus en St. Augustinus toen hij begin twintig was. Na een flirt met het communisme vertrok hij in 1940 naar het vasteland, met het manuscript van een roman in zijn koffer en de ambitie om journalist te worden in zijn hart. Hij werkte korte tijd voor de krant Paris-Soir en keerde daarna terug naar Noord-Afrika, waar hij twee boeken schreef.

Anton Foek

Lees Deel II

LET’S KEEP IN TOUCH!

The stories on antonfoek seem to delight the producers, readers and writers alike.
Presumably appealing to their diverse interests as a reflection of life itself.
I have had the privilege of looking after and reading several issues times and times over again. And on each occasion I have been struck by the breadth and unexpectedness of the topics that get pitched.
Somehow, they all fall in together to make a satisfying whole, leaving us readers behind with a hunger for more.

We don’t spam! Read our privacy policy for more info.

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *